Jest to choroba dziedziczona genetycznie, ale na ryzyko jej wystąpienia w największym stopniu wpływają sposób odżywiania się i styl życia. A jej rozwój następuje w wyniku trwającego latami nieprawidłowego stylu życia. Dlatego cukrzyca typu II jest zaliczana do chorób cywilizacyjnych. Przed jej postępem mogą Cię ochronić: wczesne wykrycie pierwszych objawów oraz zmiany w codziennej diecie.
Kto choruje na cukrzycę
Na cukrzycę typu II chorują przede wszystkim osoby w wieku średnim i starszym. Coraz częściej jednak jest ona diagnozowana również w młodszym wieku.
Jak rozwija się cukrzyca
Cukrzyca ma związek z zaburzoną pracą trzustki, a zwłaszcza z upośledzeniem jej zdolności do regulowania poziomu glukozy (cukru) we krwi. Zdolność trzustki do regulowania poziomu glukozy we krwi może zmieniać się wraz z wiekiem lub też być efektem wieloletnich błędów żywieniowych. Dominują wśród nich przede wszystkim: wysokie spożycie słodyczy, napojów słodzonych, żywności przetworzonej i produktów pszennych oraz nieregularne posiłki. Ryzyko wystąpienia choroby zwiększa też brak aktywności fizycznej.
Cukrzyca typu II potrafi rozwijać się latami, nie dając wyraźnych objawów. Dlatego bardzo ważne jest, żeby regularnie badać poziom glukozy we krwi na czczo.
Jakie czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia cukrzycy
Czynnikami zwiększającymi ryzyko choroby są m.in.:
- nadwaga i otyłość (BMI >25)
- predyspozycje rodzinne do insulinooporności lub cukrzycy
- nadciśnienie tętnicze (≥140/90 mmHg)
- zaburzenia gospodarki lipidowej (cholesterol ogółem >190mg/dl, LDL >115mg/dl, HDL <40)
- choroby układu sercowo-naczyniowego
- nieprawidłowa dieta, bogata w cukier i produkty pszenne
- niska aktywność fizyczna.
Jak zapobiegać cukrzycy i jej powikłaniom
W zapobieganiu oraz leczeniu cukrzycy niezwykle istotne są 2 czynniki:
- profilaktyka, czyli odpowiednia dieta i ruch
- regularne wykonywanie badań, które umożliwiają wczesne wykrycie nieprawidłowości w poziomie stężenia glukozy we krwi.
Zachowaj szczególną czujność, jeśli ktoś z bliskich członków Twojej rodziny choruje na cukrzycę – np. rodzice lub dziadkowie. Oznacza to bowiem, że możesz mieć gen predysponujący do jej wystąpienia. Regularne wykonywanie badań pozwala uchwycić stan przedcukrzycowy, w którym poziom glukozy we krwi zaczyna przekraczać normy. Dzięki temu możliwe jest opóźnienie lub zhamowanie choroby.
Natomiast u osób, które mają zdiagnozowaną cukrzycę typu II, bardzo ważne jest zapobieganie jej rozwojowi i powikłaniom. Pomaga w tym codzienna kontrola poziomu glukozy we krwi i zastosowanie właściwej diety.
Jak rozpoznać cukrzycę typu II
Najprostszym i najbardziej miarodajnym sposobem na zdiagnozowanie cukrzycy jest wykonanie pomiaru poziomu glukozy na czczo, w laboratorium. Istnieje również szereg objawów, które mogą świadczyć o rozwijającej się chorobie.
Objawy cukrzycy to:
- zwiększone pragnienie
- sucha, swędząca skóra
- przewlekłe zmęczenie
- zwiększone łaknienie
- wahania nastroju
- zaburzenia widzenia
Dieta w cukrzycy typu II – zalecenia
Sposób, w jaki komponujesz codzienny jadłospis, ma bezpośredni wpływ na Twój poziom glukozy we krwi. Ważne są takie elementy, jak: - produkty spożywcze, które wybierasz
- skład posiłków
- odstępy między posiłkami.
Oto kilka głównych zasad odżywiania, które są obowiązkowe w diecie cukrzyka: - Dbaj o regularność posiłków – jedz codziennie 5 posiłków, w odstępach nie dłuższych niż 4 godziny. Pierwszy posiłek spożyj w ciągu godziny od wstania, a ostatni 2–3 godziny przed snem.
- Wybieraj produkty pełnoziarniste – podstawą diety powinny być węglowodany w formie złożonej, czyli pochodzące z produktów pełnoziarnistych. Są nimi: pieczywo żytnie lub razowe, ryż pełnoziarnisty, kasze gruboziarniste, makarony pełnoziarniste, mąki z pełnego przemiału, płatki owsiane górskie.
- Unikaj spożywania słodyczy – są bogate w cukier lub syrop glukozowy, które wpływają na gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi. Zwiększają także ryzyko nadwagi i otyłości.
- Zastąp napoje smakowe i soki wodą – codziennie wypijaj minimum 1,5 litra wody. Wspomoże ona prawidłową pracę nerek, a także ułatwi utrzymanie stabilnego poziomu glukozy we krwi.
- Jedz owoce zawsze w połączeniach – naturalnie występujący w owocach cukier (fruktoza) zwiększa stężenie glukozy we krwi w krótkim czasie od spożycia. Aby obniżyć wzrost poziomu glukozy, jaki następuję po spożyciu owoców, jedzmy je wraz z produktami ograniczającymi szybkie trawienie i wchłanianie cukrów. Te produkty to: nabiał, orzechy, nasiona, kakao.
- Jedz dużo warzyw, najlepiej surowych – są bogate nie tylko w cenne witaminy, ale również w błonnik. Spowalnia on wzrost poziomu glukozy po spożytym posiłku.