Cukrzyca jest pierwszą chorobą niezakaźną, która została uznana przez ONZ oraz WHO za epidemię XXI wieku. Stanowi problem globalny. Ze względu na zachorowalność stawiana jest w jednym rzędzie z chorobami układu krążenia i chorobami nowotworowymi. Według danych IDF (International Diabetes Federation) na cukrzycę choruje ponad 300 milionów osób na świecie, z czego 1/3 nie jest tego świadoma i w związku z tym nie jest leczona. Polska należy do krajów o najwyższej zachorowalności – co piąty Polak ma problem z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej ustroju lub cukrzycą. Z roku na rok zapadalność na tę chorobę dramatycznie szybko rośnie i coraz częściej jest ona rozpoznawana wśród nastolatków i dzieci. Laboratorium MEDICA w swojej ofercie posiada badania służące do wczesnego wykrywania cukrzycy i stanów przedcukrzycowych oraz monitorowania już wykrytej choroby.
Czym jest cukrzyca?
Glukoza jest podstawowym źródłem energii dla komórek organizmu i jedynym źródłem energii dla mózgu i układu nerwowego. Węglowodany dostarczone wraz z pokarmem są rozkładane w przewodzie pokarmowym do glukozy, która jest następnie wchłaniana do krwioobiegu w jelicie cienkim. Insulina warunkuje wykorzystanie glukozy jako źródła energii. Konsekwencją zachwiania równowagi pomiędzy stężeniem glukozy a hormonami trzustki jest hipoglikemia (zbyt niskie stężenie glukozy we krwi) bądź hiperglikemia (zbyt wysokie stężenie glukozy we krwi).
Według definicji WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) cukrzyca jest grupą chorób metabolicznych charakteryzującą się hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania i/lub działania insuliny. Przewlekła hiperglikemia prowadzi do uszkodzenia, zaburzenia czynności i niewydolności narządów (zwłaszcza oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych), a nawet zgonu.
Jakie wyróżniamy typy cukrzycy?
- Cukrzyca typu I (cukrzyca insulinozależna, cukrzyca wieku młodzieńczego) – diagnozowana jest zazwyczaj u ludzi młodych (< 30 r.ż.). Jej szczyt występowania przypada na 11-13 r.ż. Charakteryzuje się zniszczeniem komórek β wysp trzustkowych, co w konsekwencji prowadzi do całkowitego niedoboru insuliny. Zazwyczaj ma podłoże autoimmunologiczne i charakteryzuje się wytwarzaniem autoprzeciwciał:
- p/c przeciwyspowych
- p/c p. dekarboksylazie kwasu glutaminowego (anty-GAD)
- p/c p. fosfatazie tyrozyny
- p/c przeciwinsulinowych
- Cukrzyca typu II (cukrzyca insulinoniezależna, cukrzyca dorosłych) – diagnozowana jest zwykle >30 r.ż., ale może ujawnić się w każdym wieku. U chorych stwierdza się insulinooporność i czasami brak wytwarzania wystarczającej ilości insuliny.
- Cukrzyca ciężarnych – zaburzenie tolerancji węglowodanowej po raz pierwszy pojawiające się lub rozpoznane w przebiegu ciąży i najczęściej ustępujące po jej zakończeniu (definicja WHO). Wszystkie kobiety ciężarne powinny być diagnozowane w kierunku zaburzeń tolerancji glukozy. Wstępne oznaczenie stężenia glukozy na czczo powinno być zlecone na początku ciąży, podczas pierwszej wizyty u ginekologa. Jeśli glikemia na czczo wynosi <92 mg/dl należy zaplanować wykonanie testu 75 g OGTT między 24. a 28. tygodniem ciąży.
- Inne swoiste typy cukrzycy o znanych przyczynach: cukrzyca uwarunkowana genetycznie, indukowana przez leki lub zakażenia wirusowe, zaburzenia hormonalne, upośledzenie zewnątrzwydzielniczej aktywności trzustki.
